Zmiany w realizacji umów w sprawie zamówień publicznych – COVID-19

Zmiany w realizacji umów w sprawie zamówień publicznych – COVID-19

Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (dalej: Ustawa), wprowadza nowe zapisy mające na celu ograniczenie negatywnych skutków niewykonania umowy z powodu występowania COVID-19.

Projekt nowelizacji Ustawy przewiduje dwie zasadnicze modyfikacje. Po pierwsze, pozwala na zmianę umowy z wykonawcą, nawet w sytuacji, gdy taka modyfikacja nie została przewidziana w umowie. Po drugie, pozwala zamawiającym odstąpić od ustalenia, a także dochodzenia należności takich jak kary umowne czy odszkodowanie, powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19.

Aby mogło dojść do zmiany umowy, wykonawca musi wykazać, że nie wykonał należycie umowy lub istnieje potencjalne ryzyko niewykonania umowy zgodnie z jej warunkami z powodu okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19. Dalej projekt nowelizacji ustawy przewiduje przykładowe okoliczności. Co ważne, katalog tych okoliczności jest otwarty. Wykonawca może przedstawić inne czynniki wpływające negatywnie na możliwość realizacji umowy.

Podstawą do modyfikacji umowy może być przede wszystkim:

• ograniczenie liczby pracowników, jakimi dysponuje prawodawca, ze względu na hospitalizację, objęcie kwarantanną lub konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem;
• decyzje Głównego Inspektora Sanitarnego, Wojewódzkich inspektorów nakładających na wykonawcę określone obowiązki związane z przeciwdziałaniem COVID-19;
• polecenia wojewodów i decyzje Rady Ministrów związane z przeciwdziałaniem COVID-19;
• wstrzymanie dostaw lub trudności w dostępie do sprzętu lub trudności z realizacją usług transportowych.

Okoliczności przedstawione przez wykonawcę muszą dotyczyć sytuacji ściśle związanej z epidemią. Nie jest możliwe dokonanie zmian w sytuacji, gdy do opóźnień czy nienależytej realizacji umowy doszło z innych przyczyn.

Wykonawca powinien przedstawić dokumenty, oświadczenia i uzasadnienie dlaczego dane okoliczności wpływają na ograniczenie możliwości realizacji umowy. Jeżeli zamawiający uzna, że okoliczności przedstawione przez wykonawcę mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy, może dokonać zmiany umowy, w oparciu o zapis art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy PZP, tj. w szczególności przez:

• zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,
• zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
• zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy

– o ile wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

Co istotne, prawodawca przewidział możliwość odstąpienia od nałożenia kar lub odszkodowań związanych z nieprawidłową realizacją umowy, do której przyczyniła aktualna sytuacja.  Zgodnie z planowanym art. 15 s Ustawy, nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych nieustalenie lub niedochodzenie od strony umowy należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy e związku z okolicznościami związanymi z wystąpieniem COVID-19, a także zmiana umowy na zasadach przedstawionych powyżej. W ten sposób usunięto bat znad głowy zamawiających, który bardzo często ograniczał ich w podejmowaniu decyzji, które  – choć uzasadnione – potencjalnie mogłyby uszczuplić budżet państwa.